Από την Εισαγωγή:

 

Φωτογραφία καὶ ποίηση εἶναι ἀμφότερες τέχνες τοῦ ἐλάχιστου. Γνωρίζουν νὰ συνοψίζουν καίρια, ἐνίοτε ὠμά. Στὴ μικρὴ αὐτὴ ἔκδοση συμπλέκονται τιμώντας τὸν Μανόλη Ἀναγνωστάκη, ἐμβληματικὸ μεταπολεμικὸ ποιητὴ ποὺ ἀρμένιζε ἄφοβα κόντρα στὸν καιρό. Οἱ στίχοι του συναντοῦν ἔργα σύγχρονων φωτογράφων ὅπως ὁ Κωστῆς Ἀντωνιάδης, ὁ Ἄρις Γεωργίου, ὁ Γιῶργος Δεπόλλας, ὁ Ἠλίας Μπουργιώτης, ὁ Ἀβραὰμ Παυλίδης, ὁ Σίμος Σαλτιέλ, ὁ Στέργιος Τσιούμας, ὁ πιὸ ἱστορικὸς Κώστας Μπαλάφας. Ἡ συνάντηση δὲν εἶναι τυχαία. Μέσα ἀπὸ τὴν ἀνθολόγηση ἡ φωτογραφία προβάλλει τακτικὰ ὡς αὐστηρὴ διαπραγμάτευση τοῦ ὑλικοῦ χώρου καὶ χειρουργικὴ τομὴ τῆς ροῆς τοῦ χρόνου: ἐναργὴς σὲ ὅ,τι φαίνεται· ὑπαινικτικὴ σὲ ὅ,τι ἀπουσιάζει. Ἐκεῖ τέμνει τὸ μονοπάτι τοῦ Ἀναγνωστάκη, ποὺ μετεωριζόταν ἀνάμεσα στὸ ὁρατὸ καὶ τὸ μὴ ὁρατό, στὸ ἀνοιχτὰ πολιτικὸ καὶ τὸ ἀόριστα προσωπικό.

Ἡ ἀρχικὴ ἐκδοτικὴ πρόταση ἦταν νὰ δημιουργηθοῦν δώδεκα δίφυλλα σὲ καθένα ἀπὸ τὰ ὁποῖα μιὰ φωτογραφία θὰ συντρόφευε ἕνα ποίημα. Ἐπιλέχτηκαν ἔτσι δώδεκα ποιήματα ποὺ σκιαγραφοῦσαν, τελείως ἁδρά, τὸ ποιητικὸ ἔργο, ἐνῶ ἡ εἰκονοπλαστική τους δύναμη ἀνίχνευε παράλληλα τὴν ποιητικὴ τῶν φωτογραφιῶν. Αὐτόνομο ἔργο καθεμιὰ ἀπὸ αὐτές, δημιουργήθηκε τὶς περισσότερες φορὲς σὲ ἱστορικὰ μεταγενέστερο τῶν ποιημάτων ἀλλὰ καθόλου ἀσύμβατο πλαίσιο ἀξιῶν καὶ ἐρωτημάτων σχετικὰ μὲ τὸ ἀκανθῶδες γίγνεσθαι τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, τὴν ἀνθρώπινη μοίρα, τὴ φύση τοῦ καλλιτεχνικοῦ ἔργου. Ἡ διπλὴ αὐτὴ ἀνθολόγηση προτείνεται τελικὰ ὡς βραχεία ἀλλὰ πυκνὴ διαδρομὴ στὸν κόσμο τῶν λέξεων καὶ τῶν εἰκόνων. Ὁδηγὸς στὴν ἐπιλογὴ τῶν φωτογραφιῶν οἱ στίχοι τοῦ ποιητῆ:

Σὰν πρόκες πρέπει νὰ καρφώνονται οἱ λέξεις

Νὰ μὴν τὶς παίρνει ὁ ἄνεμος
(«Ποιητική», ἀπὸ τὴ συλλογὴ Ὁ στόχος, 1970)

Γιὰ τὸν Ἀναγνωστάκη ἡ ποίηση δὲν ὑπῆρξε ἁπλῶς πεδίο αἰσθητικῆς διερεύνησης. Ἦταν πράξη, κραυγή, ἀφορμὴ νὰ ἐκφραστοῦν ὑπαρξιακὰ ζητήματα ἀλλὰ καὶ ἡ κοινωνικὴ ἀνισότητα. Καυστικός, νηφάλια λυρικός, ὑπῆρξε ποιητὴς τῆς τεμαχισμένης ὁλότητας, τῶν παραβιασμένων ἑαυτῶν. Ἀκτινογράφησε κριτικὰ τὸν ὑμένα καθωσπρεπισμοῦ ποὺ κάλυπτε τὴ διαρκῆ διάψευση, τὶς ἀκυρωμένες προσδοκίες, ὅσα ἀγωνιοῦσαν καιρὸ νὰ ἀναπνεύσουν. Ἀντέταξε τὸ ἀδιαπραγμάτευτο ἦθος, τὸ τίμημα ποὺ αὐτὸ συνεπάγεται, τὴ σιωπὴ ὡς συνειδητὴ ἐπιλογή, τὴ γύμνωση χωρὶς περιστροφές. Δοκίμασε ἐπίμονα ὅρια καὶ τέντωσε ραφὲς καθισμένος ἄβολα στὴν αἰχμηρὴ κόψη ἀνάμεσα στὸ προσωπικὸ καὶ τὸ συλλογικό. Ἐκεῖ κατοικεῖ συχνὰ καὶ ἡ φωτογραφία, μὲ τὴν ἀναπόδραστη συνήθως ἱστορικότητά της καὶ τὴ λανθάνουσα περιπλοκότητα.

Ἂν ὁ Ἀναγνωστάκης ἐσωτερίκευσε ἀκέραια καὶ ἀγέρωχα μιὰ ἥττα ποὺ ἦρθε χωρὶς νὰ σημειωθεῖ νίκη (ἴσως γι’ αὐτὸ ἀρνήθηκε καὶ κάθε σχετικὸ χαρακτηρισμό), τὸ φάσμα μιᾶς ἥττας πλανᾶται σήμερα ἐκ νέου πάνω ἀπὸ τὴ χώρα. Αὐτὴ τὴ φορὰ δὲν θὰ ἀποτελεῖ τὸν φανερὸ καρπὸ μιᾶς σκληρῆς ἀδελφοκτόνου ἀντιπαράθεσης (ξέρει αὐτὴ νὰ μεταλλάσσεται ἐπιδέξια σὰν μύκητας καὶ νὰ δηλητηριάζει λαθραῖα), ἀλλὰ ὁλικὴ χρεοκοπία πόρων καὶ ἰδεῶν. Ἡ ἀπειλὴ αὐτὴ καθιστᾶ τὴν ποίηση τοῦ Ἀναγνωστάκη ἐπίκαιρη ὅσο ποτὲ καθὼς ψηλάφησε, μὲ προφητικὴ σχεδὸν ἐνσυναίσθηση, τὸ σύγχρονο ἀδιέξοδο:

Τὸ θέμα εἶναι τώρα τί λὲς
Καλὰ φάγαμε καλὰ ἤπιαμε
Καλὰ τὴ φέραμε τὴ ζωή μας ὣς ἐδῶ
Μικροζημιὲς καὶ μικροκέρδη συμψηφίζοντας.

Τὸ θέμα εἶναι  τ ώ ρ α  τί λές.
(ἀπὸ τὴ συλλογὴ Ὁ στόχος, 1970)

Μιὰ σημερινὴ συλλογὴ ποιημάτων τοῦ Ἀναγνωστάκη θὰ μποροῦσε ἴσως νὰ φέρει τὸν τίτλο Ἐποχὲς προαπαιτούμενων. Ποιές φωτογραφίες θὰ συνόδευαν κατάλληλα τὰ ποιήματά της;

Ἡρακλῆς Παπαϊωάννου

(κουβερτούρα/εξώφυλλο)
η κουβερτούρα του βιβλίου
12 ποιήματα / φωτογραφίες

::bibliomat :

«Ποιητική» – διαβάζει ο Χάρης Βλαβιανός

«Η απόφαση» – διαβάζει ο Χάρης Βλαβιανός

«Απολογία νομοταγούς» – διαβάζει ο Χάρης Βλαβιανός

«Θεσσαλονίκη μέρες του...» – διαβάζει ο Χάρης Βλαβιανός

ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ:

Ο Αναγνωστάκης διαβάζει Αναγνωστάκη


«Μανόλης Αναγνωστάκης: Ο ποιητής και η πολιτεία του»
Ευριπίδης Γαραντούδης, Νάσος Βαγενάς, Γιώργος Ζεβελάκης, Λάκης Παπαστάθης, Χριστίνα Ντουνιά
(VIDEO της εκδήλωσης που έγινε στις 9/12/2015 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, www.blod.gr)

Γιώργος Ζεβελάκης:

Μ. Αναγνωστάκης, ο ποιητής της συνέχειας (Οκτ. 2015)

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ

Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου
Σχεδιασμός έκδοσης: ty[π]o / Π. Δουβίτσας
Διόρθωση: Αρετή Μπουκάλα

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ (PDF)

Σκληρό εξώφυλλο με κουβερτούρα
Σελίδες: 32, σε χαρτί tatami 150γρ.
Διαστάσεις: 24,3x17 εκ. (πλάγιο σχήμα)
ISBN 978-618-82219-3-2
Τιμή με ΦΠΑ: 11€
Σειρά: oxymoron

Λιανική πώληση:
Σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία και στη «Βιβλιοθήκη» της Νεφέλης (Ασκληπιού 6, Αθήνα)

Παραγγελίες βιβλιοπωλείων:
Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ
τηλ.: 210.3607744
fax: 210.3623093

Παραγγελίες άλλων εταιρειών και ιδιωτών (άνω των 20 αντιτύπων): desk@fairead.com

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΑ

Τα ποιήματα 1941-1971
Τα ποιήματα 1941-1971, εκδ. Νεφέλη

Τα Άπαντα του Μανόλη Αναγνωστάκη κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ:

  • Η ΧΑΜΗΛΗ ΦΩΝΗ (1990), ISBN 960-211-096-1
  • Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΜΑΝΟΥΣΟΣ ΦΑΣΣΗΣ (2000)
  • ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ: 1941-1971 (2000), ISBN 960-211-538-6
  • ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ’68-’69 (2000), ISBN 960-211-552-1
  • ΥΓ. (1992), ISBN 960-211-641-2
  • ΑΝΤΙΔΟΓΜΑΤΙΚΑ [Άρθρα και σημειώματα 1946-1977] (2000)
  • TA ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΑ [Σημειώσεις Κριτικής] (2000)

«ΕΚΟΜΙΣΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»

Μανόλης Αναγνωστάκης
Μανόλης Αναγνωστάκης

Απο την Εισαγωγή του Παντελή Μπουκάλα με τίτλο
«Ένας άνθρωπος που επέμενε να θέτει ερωτήματα» στον τόμο της
Καθημερινής (2014)

Πώς είναι να μιλάς μ’ έναν άνθρωπο που έχει ζήσει περισσότερα από σένα, και μολαταύτα να μη θέλει να σου επιβληθεί με την πλούσια πείρα του και να σε κάνει να νιώσεις υποδεέστερος; Να μη θέλει να σου υποδείξει, αλλά απλώς να σου δείξει, να σου φανερώσει; Μ’ έναν άνθρωπο λιγομίλητο, όχι από έπαρση και πόζα, αλλά επειδή ξέρει καλά πόσο βαραίνουν οι λέξεις, και πόσο βαθιά καρφώνονται αν τις έχει οξύνει η ειλικρίνεια, η τιμιότητα; Έτσι ο Μανόλης Αναγνωστάκης, από τις ξεχωριστές φωνές της πρώτης μεταπολεμικής ποιητικής γενιάς, που χαρακτηρίστηκε γενιά της ήττας, όμως ο ίδιος δεν αποδέχτηκε ποτέ τον χαρακτηρισμό. Εκόμισε στην τέχνη την αμεσότητα που δεν τη βαλτώνει η γλυκερή αισθηματολογία και η οίηση του «στάσου να σου πω εγώ». Τον κουβεντιαστό, συντροφικό τόνο, που αποτελεί απαραγνώριστο στοιχείο της ποίησής του. Την αυστηρή όσο και βασανισμένη μελέτη του ζεστού ακόμα ιστορικού χρόνου, στη διάρκεια του οποίου τα ουμανιστικά οράματα άφησαν τη θέση τους σε βαρύτατα τραύματα, προσωπικά και συλλογικά. Τη σκεπτική ειρωνεία στα ποιήματά του, ήρεμη γιατί ξέρει τη δύναμή της και δεν έχει λόγους να επιδεικνύεται, και την ανελέητη –και ταυτόχρονα τερπνότατη– σάτιρα, έτσι όπως απελευθερώθηκε στα κείμενά του, πεζά και στιχουργημένα, που απαρτίζουν τον κύκλο του Μανούσου Φάσση. Τον αυστηρό κριτικό του νου, που δεν απιστούσε στις αρχές του ούτε όταν καταπιανόταν με το έργο οικείων και (περίπου) ομοϊδεατών, και δεν δίσταζε να «ασεβήσει» απέναντι στους «κεκυρωμένους» και να υποδείξει τις αδύναμες στιγμές τους. Τη μη ιδεολογική προσέγγιση της τέχνης του λόγου, την άρνησή του να τη διαβάσει με παραταξιακές ή κομματικές παρωπίδες. Ποιητής άξιος και στοχαστής με πλούσια και συνεπή αντιδογματική σκέψη, ο Αναγνωστάκης ήταν πρωτίστως πολίτης. Λυρικός, ρεαλιστής, σατιρικός, μας πρόσφερε σοβαρότατους λόγους να εμπιστευόμαστε την ποίηση, κι ας ξέρουμε μαζί του ότι η δύναμή της δεν αρκεί ν’ αλλάξει τον κόσμο, καμιά φορά ούτε το άτομο.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Αν ενδιαφέρεστε για κάποια από τις υπηρεσίες του TΥΠΟ, παρακαλούμε συμπληρώστε την παρακάτω φόρμα και πατήστε ΑΠΟΣΤΟΛΗ.

Αν είστε βιβλιοπώλης: η κεντρική διάθεση των εκδόσεών μας γίνεται από τις Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ, τηλ.: 210.3607744, fax: 210.3623093

Αν θέλετε να αγοράσετε βιβλία μας: θα τα βρείτε σε όλα τα ενημερωμένα βιβλιοπωλεία.